Od 1.01.2011 r. - Zwiększenie zakresu kontroli wymogów wzajemnej zgodności w gospodarstwach rolnych

Od 1.01.2009 r. producenci rolni, którzy ubiegają się o przyznanie płatności objętych Wspólną Polityką Rolną UE w zakresie dopłat bezpośrednich i z tytułu ONW oraz działań PROW 2007-2013 dotyczących programów rolnośrodowiskowych i zalesiania gruntów rolnych, zobowiązani są do przestrzegania norm dobrej kultury rolnej oraz tzw. zasad wzajemnej zgodności (cross-compliance).

      Zgodnie z ustaleniami dokonanymi na podstawie Przeglądu WPR (Heath Check) z Komisją Europejską, wdrożenie standardów w zakresie zasady wzajemnej zgodności następuje w Polsce w trzech etapach, tj.:

      Z powyższego harmonogramu wynika, że od 1 stycznia 2011 r. producenci rolni objęci zostaną rozszerzoną kontrolą w zakresie przestrzegania zasad wzajemnej zgodności dotyczących zdrowia zwierząt gospodarskich, zdrowotności roślin oraz ich wpływu na stan zdrowia publicznego.

      Z informacji przekazanych przez Agencję Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa wynika, że rozpoczynające się od 1 stycznia 2011 r. kontrole w gospodarstwach rolnych m.in. pod kątem przestrzegania  "zdrowotności roślin", będą dotyczyły np. tego czy producent rolny używa odpowiednich środków ochrony roślin, czyli dopuszczonych do obrotu i czy są one stosowane w odpowiednich dawkach, zgodnie z instrukcją producenta. Badane będzie również, czy sprzęt stosowany do wykonywania prac związanych z ochroną roślin jest sprawny technicznie. Należy przy tym pamiętać o tym, że stan techniczny opryskiwaczy, stosowanych do prowadzenia zabiegów ochrony roślin, ma być kontrolowany co trzy lata, a potwierdzeniem ich dopuszczenia do wykonywania takich prac, będzie specjalna naklejka umieszczona na opryskiwaczu. Sprawdzane będzie także, w jaki sposób przechowywane są środki ochrony roślin i czy znajdują się one z dala od żywności i pasz oraz są niedostępne dla osób nieupoważnionych. Kontrolowane będą również uprawnienia osób zajmujących się ochroną roślin. Ważne jest, aby osoba, która prowadzi zabiegi ochronne miała do tego odpowiednią wiedzę potwierdzoną stosownym zaświadczeniem o ukończeniu szkolenia w takim zakresie. Termin ważności takiego dokumentu wynosi pięć lat.

      Ponadto sprawdzane będą również zasady stosowania produktów biobójczych (np. trutek na gryzonie i na owady) i ewidencja prowadzona w tym zakresie.

      W przyszłym roku będzie również sprawdzany sposób postępowania z niebezpiecznymi odpadami, którymi są np. opakowania po stosowanych środkach chemicznych. Producenci rolni są zobowiązani tak postępować z substancjami oraz odpadami niebezpiecznymi, aby zapobiegać zanieczyszczeniu nimi produktów wytwarzanych w gospodarstwie.

      Badane będzie także, czy wdrożone zostały zalecenia wynikające  przeprowadzonych wcześniej kontroli urzędowych.

      Sprawdzaniu podlegało będzie również, czy w gospodarstwach zajmujących się hodowlą zwierząt nie są stosowane niektóre związki o działaniu hormonalnym, tyreostatycznym i beta-agonistycznym. Związki te są bowiem stymulatorami wzrostu i powodują znaczny wzrost masy ciał zwierząt hodowlanych. Dlatego ich stosowanie jest w zasadzie zabronione. Wyjątek stanowi używanie takich substancji do leczenia chorób zwierząt pod ścisłą kontrolą lekarza weterynarii.

      Producenci rolni działający na rynku żywności i pasz będą musieli spełnić wymogi związane z zachowaniem bezpieczeństwa tych produktów. Chodzi o to, aby zapewnić pełne bezpieczeństwo danych produktów na każdym etapie ich wytwarzania. W każdym gospodarstwie bardzo ważne jest prowadzenie dokumentacji i zapisów dotyczących produkcji żywności i pasz, które pozwalają zidentyfikować pochodzenie produktu oraz umożliwiają sprawdzenie, czy pasza, żywność bądź surowce wytworzone w gospodarstwie, przeznaczone do dalszego przetwórstwa, nie stanowią zagrożenia dla zdrowia ludzi i zwierząt.

      Od 1 stycznia 2011 r. będzie też sprawdzane, w jaki sposób hodowcy zwierząt wywiązują się z obowiązku zapobiegania, kontroli i zwalczania niektórych przenośnych encefalopatii. Chodzi o to, aby wprowadzić takie mechanizmy, które uchronią bydło przed gąbczastą encefalopatią (BSE), zwaną też potocznie "chorobą szalonych krów", która jest chorobą śmiertelną. Ponieważ najbardziej prawdopodobną przyczyną zakażenia jest żywienia bydła paszą zawierającą mączkę mięsno-kostną wyprodukowaną z chorego bydła na BSE, dlatego w celu wykluczenia ryzyka zakażenia bydła, należy całkowicie wyeliminować z ich życia pasze, zawierające białko pochodzenia zwierzęcego. Producenci rolni w przyszłym roku będą też zobowiązani do zgłaszania chorób zakaźnych zwierząt i wprowadzania instrumentów zapobiegających ich wybuchowi.

      Producenci rolni, którzy chcą pogłębić swoją wiedzę związaną ze spełnianiem wymogów wzajemnej zgodności mogą korzystać ze szkoleń, które organizowane są w ramach działania "Szkolenia zawodowe dla osób zatrudnionych w rolnictwie i leśnictwie" objętego PROW na lata 2007-2013. Za wdrożenie tego działania odpowiada Fundacja Programów Pomocy dla Rolnictwa FAPA.

      Przewiduje się, że szkolenia w zakresie "Zasady otrzymywania dopłat bezpośrednich, a obowiązek spełnienia przez gospodarstwo zasad wzajemnej zgodności, ze szczególnym uwzględnieniem programów zwalczania chorób zakaźnych" organizowane będą we wszystkich województwach przez Ośrodki Doradztwa Rolniczego.

      Przypominamy ponadto, że producenci rolni, którzy chcą uzyskać ocenę swojego gospodarstwa pod kątem spełnienia wymogów wzajemnej zgodności mogą korzystać z usług doradczych realizowanych przez ODR, Izby Rolnicze lub inne podmioty posiadające stosowną akredytację, z dofinansowaniem tych usług w ramach działania PROW 2007-2013 "Korzystanie z usług doradczych przez rolników i posiadaczy lasów" (szerzej pisaliśmy o tym w "Biuletynie Informacyjnym" nr 4-5/2010).

      Dodatkowo informujemy, że w Ministerstwie Rolnictwa i Rozwoju Wsi trwają intensywne prace legislacyjne w zakresie przygotowania przepisów prawnych dotyczących nowych wymogów wzajemnej zgodności w obszarze B oraz norm dobrej kultury rolnej.

      Szerszy materiał na ten temat zamieścimy w nr 6/2010 "Biuletynu Informacyjnego".