W dniu 21 kwietnia 2008 r. Prezydent RP Lech Kaczyński skierował do Sejmu RP projekt nowej ustawy o spółdzielniach.
Jak stwierdzono w uzasadnieniu do w/w projektu "przemiany społeczne i gospodarcze, które dokonały się po 1989 r. spowodowały konieczność dokonania ogromnych zmian w polskim systemie prawnym. W zakresie norm regulujących prowadzenie działalności gospodarczej i jej organizacyjne formy trzeba tu wymienić choćby wejście w życie ustawy o swobodzie działalności gospodarczej, Kodeksu spółek handlowych, nowego Prawa bankowego, ustawy o działalności ubezpieczeniowej, ustawy o Krajowym Rejestrze Sądowym, ustawy - Prawo upadłościowe i naprawcze, ustaw o ochronie konkurencji i konsumentów oraz o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji. Jedną z najważniejszych organizacyjnych form prowadzenia działalności gospodarczej i przy tym formą szczególnie predestynowaną do jej wykorzystywania w warunkach polskich jest spółdzielnia; spółdzielnia czyli samorządne i niezależne zrzeszenie, do którego przynależność jest dobrowolna a członkostwo otwarte, skład osobowy i fundusz udziałowy są zmienne w czasie jego trwania, a celem jest prowadzenie działalności gospodarczej w oparciu o współdziałanie członków. Ta forma organizacyjna prowadzenia działalności gospodarczej nie uzyskała jednak dotąd, pomimo wielokrotnie formułowanych społecznych oczekiwań, nowej normatywnej podstawy swojego rozwoju, wciąż eksploatowana jest w oparciu o regulację ustawy z 1982r., pomimo wielokrotnych nowelizacji nie przystającą już do nowych uwarunkowań. /.../
/.../ Brak nowoczesnej spółdzielczej ustawy ustrojowej sprzyja krytyce samej spółdzielczej formy gospodarczego współdziałania, choć w istocie formułowane zarzuty nie dotyczą istoty konstrukcji spółdzielni, lecz wadliwych rozwiązań kształtujących się w praktyce na tle niedoskonałej regulacji. Stąd konieczne staje się stworzenie nowoczesnych podstaw działalności spółdzielni, stanowiących podstawę ich rozwoju.
Zadania stojące przed projektodawcą tworzącym projekt nowej regulacji spółdzielczej to przede wszystkim dostosowanie zasad organizacji i działalności spółdzielni do tego, aby - skoro są przedsiębiorcami, skoro działalność gospodarcza stanowi podstawowy cel istnienia spółdzielni - mogły skutecznie konkurować z przedsiębiorcami działającymi w innych formach prawnych. Istotnym zadaniem jest również stworzenie tym spółdzielniom, których założyciele i członkowie pragnęliby tą formę współdziałania wykorzystać w celu innym niż gospodarczy, możliwości prowadzenia działalności społecznej, w tym działalności charytatywnej czy działalności pożytku publicznego. /.../"
W projekcie nowej ustawy spółdzielczej uregulowane zostały: tryb tworzenia i zasady funkcjonowania spółdzielni, związków spółdzielczych i Krajowej Rady Spółdzielczej, a także przepisy odnoszące się do wnoszenia udziałów i wkładów członkowskich, podziału, łączenia i likwidacji spółdzielni oraz przeprowadzania lustracji organizacji spółdzielczych.
Znaczną część projektu poświęcono zmianom regulacji dotyczących spółdzielczych kas oszczędnościowo-kredytowych oraz spółdzielni uczniowskich.
Zamiarem projektodawców jest utrzymanie dotychczasowych przepisów Prawa spółdzielczego w części dotyczącej funkcjonowania rolniczych spółdzielni produkcyjnych i innych spółdzielni zajmujących się produkcją rolną, spółdzielni kółek (usług) rolniczych i spółdzielni pracy.
Nowe przepisy mają obowiązywać od 1 stycznia 2009 r., a w okresie następnych 6 miesięcy (tj. do 1 lipca 2009 r.) spółdzielnie powinny zgłosić do rejestru KRS zmiany statutów dostosowane do nowych przepisów ustawowych.
Pełny tekst projektu ustawy o spółdzielniach wraz z uzasadnieniem znajduje się na stronach internetowych Kancelarii Prezydenta RP www.prezydent.pl
Trudno dzisiaj określić, jaki będzie tryb prac legislacyjnych w Sejmie RP nad projektem nowej ustawy o spółdzielniach, ale niezależnie od tego zachęcamy do zapoznania się z jego treścią już teraz i przekazywania uwag, opinii i propozycji do Krajowego Związku Rewizyjnego RSP. Wykorzystamy je przy formułowaniu zbiorczego stanowiska naszego środowiska spółdzielczego w powyższej sprawie.
